متخصص ارتوپدی

متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو

متخصص ارتوپدی

متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو

سندرم پلیکا (Plica) چیست ؟ علت، علائم و درمان

سندرم پلیکا (Plica) : دور تا دور مفصل زانو توسط کپسولی به نام کپسول مفصلی پوشیده شده است.این  کپسول تا حد زیادی در پایداری مفصل زانو موثر است. سطح داخلی کپسول مفصل زانو یک پرده بافتی نازک به نام غشای سینوویال وجود دارد. گاهی اوقات قسمتی از غشای سینوویال به درون فضای مفصلی چین میخورد و یک پلیسه یا چین خوردگی (synovial fold) درست میکند. این چین که به آن پلیکا Plica نیز می گویند مانند پرده نازکی به درون فضای مفصلی برجسته میشود. پلیکا معمولا در قسمت داخلی زانو قرار دارد.

 

آناتومی پلیکا

 

سندرم پلیکا (Plica Syndrome)

پلیکا در حالت عادی مشکلی برای زانو ایجاد نمی کند ولی گاهی بر اثر فعالیت های بدنی خاص و حرکات مداوم در زانو تحریک میشود. حرکاتی که در آن ها زانو مکرراً خم و راست میشود مانند دویدن، دوچرخه سواری و یا بالا و پایین رفتن از پله میتواند موجب ساییده شدن پرده پلیکا در سطح داخلی زانو شده و آن را تحریک و ملتهب کند.گاهی اوقات بر اثر یک ضربه ناگهانی به زانو (مثلا افتادن از بلندی یا در حین تصادف) پلیکا تحت کشش ناگهانی قرار گرفته و ملتهب و متورم میشود. بعد از مدتی این التهاب فروکش میکند ولی بافت سینوویال پلیکا کلفت میشود. این پلیکای کلفت شده بیشتر مستعد آسیب بوده و موجب میشود بعد ها بیمار حتی با ضربات و یا فعالیت های خفیف تر دچار التهاب پلیکا و در نتیجه درد زانو شود.

علائم

تومور بدخیم استخوانی : استئوسارکوم (Osteosarcoma)

تومور بدخیم استخوانی : استئوسارکوم (Osteosarcoma)

تومور های استخوانی همانطور که مطالب قبل بیان کردیم شامل دسته های خوشخیم و بدخیم هستند که استئوسارکوم یا استئوژنیک سارکوم یکی از شایع ترین تومورها یا سرطان های بدخیم اولیه استخوان است .شایعترین ناحیه درگیر اطراف زانو (پایین استخوان ران و بالای استخوان ساق)، اطراف مفصل هیپ و شانه است.شیوع این تومور در نوجوانان و جوانان است و بیشتر در استخوان های بلند به خصوص اطراف زانو دیده می شود.

نمای MRI استئوساکروم

نمای MRI استئوساکروم

علائم استئوسارکوم

  • شایع ترین علامت این تومور استخوانی، درد اندام است. درد در هنگام فشار دادن استخوان بیشتر می شود
  • تورم ، برجستگی و وجود عروق برجسته در ناحیه مبتلا
  • لنگش و محدودیت حرکتی زانو ممکن است از دیگر علائم تومور باشد
  • ممکن است به دنبال فعالیت تومور و رشد آن ، استخوان دچار شکستگی گردد

تشخیص تومور استئوسارکوم

تومور مفصلی سینوویت ویلوندولر پیگمانته (PVNS)

تومور مفصلی سینوویت ویلوندولر پیگمانته (PVNS):

تومور مفصلی سینویت ویلوندولر پیگمانته (PVNS) یکی از تومورهای مفصلی خوش خیم مهاجم است که بیشتر در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بروز می کند. معمولا در یک مفصل ایجاد می شود و در اکثر موارد این مفصل، زانو است. دیگر مفاصلی که می توانند درگیر شوند عبارتند از هیپ (مفصل ران)، شانه، مچ پا و آرنج.در PVNS غشای مفصلی (غشای سینوویال) به طور غیر عادی رشد می کند. که این رشد می تواند به استخوان اطراف مفصل آسیب برساند. همچنین مایع مفصلی بیشتری تولید می شود که باعث تورم و حرکت دردناک مفصل می شود.سینوویت ویلوندولر پیگمانته توموری نادر است و شیوع آن در مردان کمی بیشتر از زنان می باشد.

نمای آرتروسکوپی PVNS نوع منتشر در زانو

تومور مفصلی سینویت ویلوندولر پیگمانته یا PVNS به دو نوع منتشر (diffuse)    و موضعی (local) تقسیم می شود.

تصویر چپ: نمای MRI T1 از زانوی سالم
تصویر راست: نمای MRI T1 از PVNS نوع منتشر در زانو

نمای MRI T1 از PVNS نوع موضعی (local) در زانو

نمای MRI T2 از PVNS نوع موضعی (local) در زانو

غشای سینوویال درگیر در PVNS نوع موضعی که در جراحی آرتروسکوپی خارج شد.
(تصویر مربوط به بیمار بالا می باشد)

علائم سینوویت ویلوندولر پیگمانته:

تومور غول‌ یاخته‌ ای استخوان

تومور های زانو : تومور ژانت سل یا تومور غول‌ یاخته‌ ای استخوان

تومورهای زانو : تومور با سلول غول آسا

یکی از تومورهای زانو ، تومور غول‌یاخته‌ای استخوان (Giant Cell Tumor) یا استئوکلاستوم از تومورهای استخوانی با علت نامشخص است که با نام تومور ژانت سل نیز شناخته شده است ، که به طور موضعی باعث خوردگی و انهدام استخوان می­گردد و به ندرت به نقاط دورتر دست اندازی می کند. برخی این تومور را جزء تومورهای خوش خیم استخوانی طبقه بندی کرده ­اند ولی با توجه به عود نسبتا زیاد آن و گاه گرایش به بدخیمی عده دیگری آن را جزء تومورهایی که گاهی بدخیم می شوند طبقه بندی کردند.

موارد ابتلا به این بیماری:

تومور ژانت سل بیشتر بالغین بین ۱۵ تا ۳۵ سال را درگیر می کند وقتی که رشد استخوان ها کامل شده است. این تومور در اغلب موارد انتهای استخوان های بلند را درگیر می کند. در ۵۰% موارد درگیری ناحیه زانو (انتهای تحتانی فمور(استخوان ران) و انتهای فوقانی تیبیا ( استخوان ساق)) وجود دارد به همین دلیل به تومور های استخوانی نیز معروف هستند. تومور اغلب از متافیز (محل اتصال سر و تنه و محل رشد استخوان های بلند) استخوان آغاز می­گردد و به آرامی اپی­فیز (انتهای  استخوان های بلند) را مبتلا کرده و تا زیر غضروف مفصلی ادامه می یابد. رشد تومور ممکن است باعث پاره شدن جدار استخوان مبتلا گردد.

نمای MRI از Giant cell tumor در انتهای تحتانی استخوان ران - زانو

نمای MRI از Giant cell tumor در انتهای تحتانی استخوان ران – زانو


 

علائم بالینی:

تومورهای خوشخیم شایع اطراف زانو

تومورهای استخوانی : تومورهای خوشخیم شایع اطراف زانو


تومورهای استخوانی یکی از مواردی است که در بحث پزشکی باید مورد توجه قرار گیرد ، این تومور ها میتوانند هم از نوع بدخیم و یا از نوع خوشخیم باشند. رشد تومورهای خوشخیم استخوانی  بسیار آهسته  است. این تومورها به  اعضای مـجاور دست­انـدازی نـمی کنند و مـتاستاز نمی دهند.

نشانه های بالینی

این  تومورها ممکن است نشانه های بالینی مشـخصی نـداشـته باشند و به طور اتفاقی، ضمن رادیوگرافی به علل مختلف کشف شوند. شکایت عمده این بیماران درد خـفیف مـوضعی، تـغییر شکل عضو و علایم مربوط به فشار روی اعضای  مجاور (رگها و اعصاب) است.این  تومورها متاستاز نـمیدهند ولی بـندرت مـمکن  است تغییر ماهیت دهند و به تومورهای  بدخیم تبدیل شوند

استئوکندروم

استئوکندروم یکــی از شـایعترین تـومورهای اسـتخوانـی در نوجوانان بوده که همراه با رشد استخوان، بزرگ شـده و بـعد از بلوغ رشد آن متوقف میگردد. معمولا نزدیک انتها و نزدیک صفحه رشد استخوان­های بلند ایجاد می­شود. شایعترین سن ابتلا به آن ۱۰ تا ۲۰ سال است. علت پیدایش این تومور بخوبی مشخص نیست.

تومور های استخوانی - تومور های خوشخیم استخوانی

دو نمای رادیوگرافی از استئوکندروم

علائم

عموما بیماران استئوکندروم علائمی ندارند اما شایعترین علائم عبارتند از:

  • توده­ ی سفت و بدون درد که حرکت نمیکند
  • قد کوتاه تر از حد نرمال برای سن فرد
  • بلندتر بودن یک اندام از اندام دیگر
  • فشار یا تحریک به دنبال ورزش
  • درد عضلات مجاور
  • ایـنبیماران معمول درد نـدارنـد. و علت درد ضربات مکرر روی برجستگی استئوکندروم، شکستگی قاعده تومور و التهاب روی آن است.

احتمال بدخیم شدن این تومور خیلی کم است اما اگر درد و یا افزایش حجم تومور بعد از متوقف شدن رشد تومور رخ دهد، باید به بدخیمی شک کرد.

 

درمان

ادامه مطلب